Casus: astrologie

Inzoomen: astrologie Astrologie wordt ook wel sterrenwichelarij genoemd en houdt zich bezig met hoe de stand van sterren en planeten invloed zou hebben op iemands karakter, leven of toekomst. Dit gebeurt over het algemeen door middel van horoscopen, waarbij vaak gekeken wordt naar de stand van de sterren op het moment van je geboorte en/of op dit moment. De aanname is dat er bovennatuurlijke krachten uit zouden gaan van planeten en dat die planeten er op die manier voor zouden zorgen dat je (on)gelukkig wordt, een meevaller krijgt of iemand tegenkomt die je al een tijdje niet hebt gezien. Los van het feit dat de theorie waardoor dat zou moeten gebeuren volledig ontbreekt (in tegenstelling tot bijvoorbeeld de zwaartekracht die volgens de astronomie ervoor zou moeten zorgen dat planeten in elliptische banen om de Zon draaien), lijkt er over het algemeen niet veel van deze voorspellingen te kloppen.  Daarnaast zijn de voorspellingen vaak vaag of algemeen van aard, zodat mensen die ze graag willen geloven gemakkelijker een overeenkomst zien met de werkelijkheid (inderdaad ben ik vandaag iemand tegengekomen die ik al twee weken niet had gezien, en zelfs tientallen mensen die ik nog nooit had gezien). Naast de algemene horoscopen die je in tijdschriften ziet, zijn er ook de consulten waarbij een astroloog de tijd heeft om met een klant te praten en daarna een redelijk idee heeft of lijkt te hebben van zijn karakter. Zonder horoscoop zou de uitkomst waarschijnlijk hetzelfde zijn geweest — er zijn nu eenmaal mensen die iemands karakter snel doorgronden.  Een goed voorbeeld is de horoscoop die de fransman Michel Gauquelin “klanten” toestuurde met het verzoek een evaluatieformulier te retourneren. Circa 150 mensen ontvingen het gedetailleerde document van 10 pagina's. Van hen vond 94% dat de beschrijving goed overeenkwam met hun persoonlijkheid, van 90% vonden ook familie en vrienden dat dit het geval was. Gauquelin had echter allen dezelfde horoscoop toegestuurd, gemaakt voor de massamoordenaar Marcel Petiot, die in de Tweede Wereldoorlog tientallen Joden, verzetsmensen en anderen had beloofd hen te helpen naar Zuid Amerika te vluchten. In plaats daarvan bracht hij hen om, nam hun bezittingen in en dumpte hun lichamen in de Seine, loste ze op in ongebluste kalk, of verbrandde ze.  Daarnaast laten studies zien dat astrologie niet werkt wanneer de klant zelf niet aanwezig is, bijvoorbeeld door astrologen geboortedata van mensen te laten koppelen aan hun karakterbeschrijvingen. In een studie met 116 gevallen waar astrologen keuze hadden uit drie karakterbeschrijvingen voor iedere set geboortegegevens, hadden zij het 40 keer bij het rechte eind, precies wat je statistisch verwacht wanneer ze hadden gegokt of een dobbelsteen hadden gebruikt (32–45 goede antwoorden). Test U wilt graag dat anderen u aardig vinden en bewonderen, maar uzelf bent u kritisch. Hoewel uw persoonlijkheid enkele zwakheden vertoont, kunt u die doorgaans goed compenseren. U hebt een aanzienlijk ongebruikt talent, dat u nog niet tot uw voordeel hebt in gezet. Hoewel u discipline en beheersing uitstraalt, maakt u zich regelmatig zorgen en voelt u zich onzeker. Soms twijfelt u er ernstig aan of u de juiste beslissing hebt genomen of het juiste heeft gedaan. U verkiest een bepaalde hoeveelheid afwisseling, en wordt ontevreden wanneer u gehinderd wordt door restricties en beperkingen. U bent er ook trots op een onafhankelijk denker te zijn en u aanvaardt geen beweringen van derden zonder bevredigend bewijs. U hebt ontdekt dat het niet verstandig is uzelf tegenover anderen al te zeer bloot te geven. Soms bent u extravert, vriendelijk en gezellig in de omgang, terwijl u op andere omenten introvert, behoedzaak en gereserveerd bent. Sommige van uw ambities zijn tamelijk onrealistisch.(Bernard Forer, 1948) Eigenschappen van deze tekst: Wekken de illusie van specificiteit (en dus de indruk falsifieerbaar te zijn) Maar de tekst is zo algemeen dat ze niet weerlegbaar is. Ze is bestand tegen elk mogelijke uitkomst. Algemeen: elke uitspraak geldt in beide richtingen en psychologische kenmerken die voor iedereen gelden (onzekerheid, voorkeur voor afwisseling)

Waarom geloven mensen dan dat dit voor hen specifiek is? Ze brengen de algemene uitspraken in verband met specifieke gevoelens of gebeurtenissen in hun leven. De tekst lijkt daardoor net naar die zaken te verwijzen.

Hieronder vinden jullie het filmpje dat werd getoond tijdens de les rond 'warm reading'. Dit filmpje toont hoe snel mensen geloven in bovennatuurlijke fenomenen in plaats van te zoeken naar de realistische verklaring achter de 'kracht' van een waarzegger.