Falsificatie

Een vierde eigenschap van wetenschappelijke kennis is dat deze ‘falsifieerbaar’ is. Filosoof Karl Popper zocht naar een manier om te tonen wanneer bepaalde kennis wetenschappelijk was. Hiervoor vertrok hij van het volgende: in de wetenschap werken we heel vaak via inductie. We maken veralgemeningen op basis van observaties. Een voorbeeld is ‘alle raven zijn zwart’. Deze uitspraak doen we op basis van de observatie van een hoop raven. Om te controleren of de uitspraak ‘alle raven zijn zwart’ waar is, zouden we alle bestaande raven moeten controleren. 1 witte raaf is voldoende om de veralgemening te ontkrachten. Popper verlegde de focus van confirmatie naar de mogelijke weerlegging van de uitspraak. Hij noemde dit het falsificatiecriterium. Een theorie of kennis is wetenschappelijk als er bepaalde observaties mee in strijd kunnen zijn. Zo is de veralgemening ‘alle raven zijn zwart’ een wetenschappelijke veralgemening op basis van het aantal raven dat wetenschappers hebben waargenomen. Maar in plaats van alle raven in de wereld te onderzoeken om te kijken of deze uitspraak waar is, stelt Popper dat deze uitspraak wetenschappelijk is omdat ze kan worden tegengesproken. We kunnen namelijk een witte raaf tegenkomen, waardoor de eerste uitspraak moet bijgestuurd worden. Met andere woorden, deze uitspraak kan gefalsifieerd worden. Dit gaat dus terug op de controleerbaarheid van de kennis (criterium 3). Een theorie is slechts wetenschappelijk als ze empirisch getoetst kan worden: dit houdt in dat men uit de theorie hypothesen kan afleiden die voldoende nauwkeurig en controleerbaar zijn opdat ze door de feiten bevestigd of weerlegd zouden kunnen worden. Als ze door geen enkel denkbaar feit kan worden tegengesproken, en met andere woorden alles verklaart, dan is ze niet falsifieerbaar en bijgevolg niet wetenschappelijk.

Hier vinden jullie de powerpointpresentatie die getoond werd tijdens de les. Jullie kunnen hier de stellingen die we besproken hebben herbekijken. Lees de stellingen nog eens na en kijk of je de kenmerken (is het een wetenschappelijke of pseudowetenschappelijke stelling?) kunt opsommen.